Zo. Het is al begin augustus, maar de zomer gaat weer op volle toeren door. Na een adempauze halverwege de maand juli zijn de verwachtingen voor een komende en mogelijk langdurige hittegolf niet van de lucht. Vooral het oosten en het zuiden van het land moeten het waarschijnlijk weer gaan ontgelden en dat is een uitdaging op zich. Na deze mogelijk extreem warme periode zal het waarschijnlijk voorlopig wel weer voorbij zijn en glijden we langzamerhand de herfst in. Nog even volhouden en dan zijn onze dieren weer ‘safe’. Geen hittestress meer, geen dieren meer die overlijden in oververhitte hokken of mini-rennetjes op een schaduwloos grasveld.
Voor de de volgende zomer komt hebben we een jaar de tijd om alle mensen op het hart te binden dat ze géén konijnen moeten huisvesten in mini-rennetjes of krappe hokken en dan wordt alles beter….

Het zou natuurlijk heel fijn zijn als we hier een punt achter die hitte perikelen zouden kunnen zetten, maar toch ga ik nu wat roet in het eten strooien.
Want zijn alle konijnen straks die warme periode echt wel schadevrij doorgekomen? Of merk je toch een verschil, als je ze vergelijkt met een paar maanden geleden?

De naweeën van een hittegolf: minder bekend maar verontrustend genoeg

Alle mensen die bewust en verantwoord met hun dieren omgaan weten zo’n beetje wel wat ze tijdens een hittegolf moeten doen met hun konijnen. Dierenartsen, konijndeskundigen, de Dierenbescherming en de Stichting Konijnenbelangen bijvoorbeeld komen trouw met raadgevingen over uit-de-zon-houden, koeltestenen, aangepast eten en wat te doen met een konijn dat toch bevangen is door de hitte.
Ondanks dat vallen er toch elk jaar weer hitteslachtoffers en waarschijnlijk is dat ook niet helemaal te vermijden. Voor oude of zieke konijnen kunnen hoge temperaturen net de druppel zijn die de emmer doet overlopen. Dat is bij mensen het geval en bij andere zoogdieren is het niet anders. Maar de meeste konijnen die door hun liefhebbende mensen goed begeleid worden, beleven in deze periode een aantal slome dagen waarop ze minder eten en spelen, waarna ze beetje bij beetje weer beginnen op te krabbelen. Het ene konijn wat langzamer dan het andere, maar ze komen er wel.

Toch krijg ik elk jaar na zo’n warmteperiode konijnen in de praktijk waarvan de mensen zeggen: “Hij is niet echt ziek, hoor, maar hij kwakkelt gewoon een beetje. Komt niet enthousiast op z’n eten af, zelfs niet op z’n lievelingskostjes. Keutelt wel, maar de keutels zijn een beetje kleiner, harder en/of droger. Heeft al wekenlang geen binky meer gemaakt. Het is gewoon net alsof hij in 1 maand tijd een paar jaar ouder is geworden. De dierenarts kan niets vinden. Gebit is goed, buik voelt goed, hij is alleen wat afgevallen, maar niet onrustbarend. Maar toch – het gaat niet lekker. Wat zou er aan de hand kunnen zijn?”

Eerlijk gezegd weet ook ik daarop het antwoord niet. Ik zie het alleen gebeuren.

Is er tijdens zo’n hittegolf misschien schade aangericht aan bijvoorbeeld darmen, nieren of hart?
Heeft bijvoorbeeld een week minder eten en een tragere darmwerking een grotere invloed dan we vroeger dachten? Voor zover ik weet is daar bij konijnen nooit onderzoek naar gedaan en ik denk dat dat ook lastig op te zetten is.
Dus dan kunnen we niet meer doen dan gewoon constateren dat het sommige konijnen blijkbaar minder goed of helemaal niet lukt om vanuit zo’n extreem warme periode terug te springen naar het normale leven met een buitentemperatuur van maximaal 24 graden.

Gelukkig zijn er natuurlijke middelen die konijnen kunnen helpen om weer meer in balans te komen na een hittegolf!
Natuurlijk zijn er kruiden die een konijn kunnen helpen. Kruiden staan zo dicht bij een konijn, dat er voor bijna elk ongemak wel een kruid te vinden is. Maar ook celzouten kunnen een goede ondersteuning bieden, net als essentiële olie of bloesems. Ook homeopathie kan een oplossing zijn, maar persoonlijk bewaar ik dat meestal voor die konijnen, die niet reageren op de andere remedies.

Welke kruiden?

Een kruid als Kamille is erg geschikt om weer in balans te komen. Het geeft geen harde prikkel aan het lichaam maar is een vriendelijke uitnodiging om weer ‘normaal’ te gaan functioneren. Rozenblaadjes en Citroenmelisse kunnen een vergelijkbare rol spelen.
Munt kan helpen om de spijsvertering en de organen die daarbij betrokken zijn (m.n. maag, lever en galblaas), beter te laten functioneren.
Een krachtpatser als Basilicum heeft een positieve uitwerking op de maag, maar ook op de geest. Angst, onrust en onzekerheid kunnen verdwijnen met de hulp van Basilicum en plaats maken voor een licht, vrolijk gevoel.
Gewoon neerleggen die kruiden, kijken wat je konijnen van dit aanbod vinden en welke kruiden ze wanneer kiezen. Deze kruiden zijn ook prima te gebruiken in de vorm van kruidenthee.

Celzouten

Bij Pennywise Animal Consulting is een kant en klare mix verkrijgbaar die helpt de gevolgen van hittestress te verminderen. Het is echter ook prima te doen om die mix zelf te maken.
Je neemt 10 tabletten van elk van de volgende celzouten: nr. 3 (Ferrum Phosphoricum), nr. 6 (Kalium Phosphoricum), nr. 7 (Magnesium Phosphoricum), nr. 9 (Natrium Muriaticum) en nr. 10 (Natrium Sulfuricum). Doe deze tabletjes in een glas water, een keer goed doorroeren en daarna met rust laten. Het water dat bovenkomt overgieten in een pipetflesje en daarvan 3 keer per dag 5 druppels geven. Voor zover dit water al een geur/smaak heeft is het lekker zoet, dus je kunt dit probleemloos over een blaadje groente of op iets anders lekkers druppelen.
Deze celzouten helpen het lichaam te ontgiften, de normale vochtbalans te herstellen, de zuurstofvoorziening naar de organen te optimaliseren en het zenuwstelsel te kalmeren.

Bachbloesems

Ook bloesems kunnen behulpzaam zijn als je je konijnen weer ‘back to normal’ wilt laten gaan.
Walnoot bijvoorbeeld helpt om om te gaan met veranderende situaties en kan je konijnen nét het duwtje in de goede richting geven. Star of Bethlehem kan helpen om de nare ervaringen van het warm en benauwd hebben te verwerken.

Essentiële oliën

Homeopathie

Ook homeopathische middelen kunnen een goede hulp zijn. Neem voor een homeopathisch advies op maat contact op met Pennywise Animal Consulting

Eigenlijk zijn al onze konijnen senior, maar de één is wat meer senior dan de ander. Cupcake is met haar ruim 11 jaar en duidelijk seniore dame.
Cupcake heeft het laatste jaar regelmatig last van periodes waarin ze niet wil eten en duidelijk pijn heeft. Een oorzaak hiervoor is niet echt te vinden. Mogelijk dat de artrose, die op de röntgenfoto duidelijk te zien is, haar periodiek zo veel last bezorgt dat ze dan stopt met eten. Ze krijgt hiervoor tegenwoordig dagelijks pijnstiller en natuurlijk kruiden en een tinctuurtje hier en daar.
Dat vermindert wel de frequentie van de aanvallen maar eens in de zoveel tijd komt er nog steeds wel eentje voor.

Dan pakken we, ondertussen geroutineerd daarin, de medicatie en het warmtekussen en ook alvast een bosje Dille, want dat is het eerste wat ze na zo’n aanval eet. Dat geeft ze zelf haarfijn aan: het ene moment zit ze voor pampus op de bank naast je, dan krijg je opeens een duw tegen je knie en kijkt ze je trouwhartig aan met een blik van “het gaat alweer beter, hoor, kom op met die Dille!”
Tijdens zo’n aanval draaien we ook muziek. Cupcake is namelijk gek op muziek, heeft daarin duidelijk een eigen smaak en kan er echt van zitten genieten. Bij hevige pijn draaien we wat rustgevende, niet te lawaaige muziek. Klarinetmuziek of zo. Of rustige filmmuziek.

Meestal is zo’n aanval in een paar uur wel voorbij, of tenminste zijn de scherpe kantjes er dan af.
Deze keer was de aanval erg langdurig en we bereidden ons al voor op een Nach-met-Konijn-op-de-Bank. De muziek kabbelde voort en Cupcake zat te sudderen op haar warmtematje.
Mijn man kwam op het idee, eens iets vrolijkers voor haar te draaien. Iets meer up tempo of zo.
Het werd een stukje uit de film The Grand Budapest Hotel, het thema van Mr.Mustafa.
Bij de eerste maten daarvan spitste Cupcake haar oren. Ongeveer bij maat 20 begon ze zich te wassen. Nog een minuut later kwam ze overeind, stapte op schoot en gaf het langverwachte signaal “Kom op met die Dille”. En zat een uur later als een dijkwerker te bunkeren.

Natuurlijk is muziek geen wondermiddel dat alle kwalen op kan lossen. Als een konijn ziek is heeft het hulp nodig die passend is voor die bepaalde kwaal. Maar muziek kan wel een grote invloed hebben op de gezondheidstoestand en het welbevinden van een dier.
In de komende Nieuwsbrieven zal ik daar vaker aandacht aan besteden.

Nieuwsgierig naar wat Cupcake nou zo mooi vond?

Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=duPMC7IEcFE
Spotify: https://open.spotify.com/track/1uNhvxpkPrNHUNfeclo6xD?si=112c95a505a6417f

Ik weet niet, of je in “de konijnenbusiness” echt kunt spreken van “influencers”, maar het is wel een feit dat er soms een soort golf over konijnenland spoelt waardoor veel konijnen opeens kwaal X hebben of kruid Y gebruiken of brokjes van het merk Z eten, omdat die echt véél beter zijn dan alle andere merken.
Ik weet niet precies hoe je dit kunt verklaren, in elk geval is het goed om juist in dit soort gevallen goed te blijven nadenken, Dit om te voorkomen dat je je laat meeslepen en dingen gaat doen of gebruiken die achteraf blijken schadelijk of in elk geval niet zinvol te zijn.
Een van die, laat ik het maar even “hypes” noemen, is het gebruik van CBD, hetzij in de vorm van olie, hetzij in de vorm van brokjes.
Is het gebruik van dit soort middelen nuttig? Misschien zelfs nodig? Kan het kwaad? En wat ís het eigenlijk?
Laten we maar met dit laatste beginnen.

Wat is CBD

CBD is afkomstig van de Cannabis- of Hennepplant. CBD is een afkorting van Cannabidiol, wat duidelijk gerelateerd is aan het woord Cannabis. We kennen en gebruiken het woord Cannabis vaak in relatie met een (soft) drug en associëren het met wiet, hasj, of marihuana. Maar feitelijk is de Hennepfamilie heel uitgebreid en zijn alle verschillende vertakkingen en relaties zelfs nog niet eens allemaal in kaart gebracht. Sommige leden van die familie kennen we trouwens wel, maar dan zonder te weten dat ze ook tot de familie van de hennepachtigen behoren. De veelgebruikte Hopplant is daar een voorbeeld van.

De Hennepplant bevat een scala aan nuttige voedingsstoffen, waaronder veel gezonde vetzuren.
Door die zaden te persen kun je ze verwerken tot een olie, waarin alle meer dan 100 verschillende werkzame stoffen aanwezig zijn.
De Hennepplant wordt in veel verschillende rassen gekweekt en veredeld, al naar gelang de verschillende toepassingen. Door ze te kruisen en veredelen kun je bepaalde eigenschappen die je graag wilt hebben versterken en andere, voor jouw doel minder gewenste eigenschappen onderdrukken. Op die manier kunnen uit dezelfde plantensoort middelen gewonnen worden die heel verschillende effecten op de gebruiker hebben.

Wat ik wel wil aanstippen is de term Full Body, ook wel Broad Spectrum of Full Spectrum genoemd. Dit heeft te maken met het productieproces en komt hierop neer, dat bij een Full Body (enz.) olie behalve CBD ook alle andere gunstige voedingsstoffen uit de Hennepplant in de olie terecht komen Dit productieproces is duurder, dus ook het eindproduct is hoger in prijs. Hoewel langzamerhand steeds duidelijker wordt dat de Full Body werkzamer is dan de “gewone” CBD-olie is het uiteindelijk dus ook een kwestie van financiële draagkracht die de keus zal bepalen.

Wat doet CBD-olie?

Als je de reclames bekijkt is CBD-olie eigenlijk dé oplossing voor alle kwalen en is het overal goed voor. Je gaat er lekker van slapen, het is pijnstillend, ontstekingsremmend, verhoogt het libido, geneest of voorkomt kanker en nog veel meer.
Uit de wetenschappelijke literatuur over de invloed van CBD-olie op mensen blijkt, dat er eigenlijk nog maar weinig wetenschappelijk bewijs is voor deze claims. En bij dieren is er nog veel minder onderzoek naar gedaan, dus daar is nog meer voorzichtigheid geboden.
Waar momenteel duidelijke aanwijzingen voor zijn, in elk geval bij mensen, is dat het pijnstillend, krampstillend en rustgevend werkt. Ook zijn er sterke aanwijzingen dat het de kwaliteit van de slaap verbetert en dat het een positieve uitwerking heeft op de stemming. Er lopen nog veel onderzoeken naar het effect van CBD-olie op psychiatrische stoornissen, bijvoorbeeld naar bipolaire stoornissen en angststoornissen.
Bij honden met epilepsie lijkt het een gunstige uitwerking te hebben en wordt gemeld dat het aantal epileptische aanvallen en de zwaarte er van afneemt. Dit laatste heb ik persoonlijk ook waargenomen bij één van onze eigen konijnen, die na gebruik van CBD-olie aanvalsvrij werd. Veelbelovend, dus! Maar op al deze terreinen is nog veel meer onderzoek nodig.

Wat zegt de praktijk?

In mijn praktijk ben ik een enthousiast gebruiker van CBD-olie. Maar wel onder een belangrijke voorwaarde. Er moet sprake zijn van een duidelijke diagnose, waarvoor een dier ook wordt behandeld. Dat kan een reguliere of een alternatieve behandeling zijn (liefst een combinatie van beide), maar het moet heel duidelijk en goed beredeneerd zijn waarom je in welk stadium CBD-olie in gaat zetten.
Dus niet iets van “we weten niet wat het is, dus laten we maar CBD-olie proberen want dat kan nooit kwaad.”

Misschien helpt het, om een paar voorbeelden uit de praktijk er bij te halen:

Konijn Kees, 4 jaar oud, heeft een hardnekkige ontsteking aan het gewricht van de linker achterpoot.
Hij heeft daarvoor pijnstillers/ontstekingsremmers gekregen, maar dat heeft niet genoeg resultaat. Het gewricht blijft warm voelen en is extreem pijnlijk. Daarom beweegt Kees zich zo weinig mogelijk en ook de eetlust lijdt er onder. Echt een algeheel tobben, dus.
Na een aantal weken wordt deze reguliere behandeling door mij aangevuld met een aantal kruidenpreparaten. Een tinctuur met o.a. wierookhars, lavendel, rozemarijn, hondsroos en gember en verder druppels met o.a. Duivelsklauw er in. De Meloxidyl blijft gehandhaafd.
De combinatie Meloxidyl en kruiden geeft met elkaar een duidelijke verbetering, zodat op een gegeven moment besloten wordt de Meloxidyl af te bouwen en alleen door te gaan met de plantaardige middelen. Het konijn geeft enige tijd later toch weer wat pijn aan, hoewel het gewricht niet warm aanvoelt. Maar toch, niemand zit te wachten op een terugval. Dit is het moment waarop we besluiten CBD-olie in te zetten. Hij krijgt het in de vorm van pellets die hij probleemloos, dus stressvrij opeet. Drie dagen later is het ‘wonder’ geschiedt. Kees geeft geen pijn meer aan, gaat steeds soepeler bewegen en heeft een stevige eetlust. We zijn nu drie maanden later en het gaat nog steeds heel goed, dus we zijn de CBD-pellets aan het afbouwen. Hopen, dat het goede effect dan blijft!

Konijn Pleunie van Marieke is een megacolon konijntje. Ze was erg ziek, vermagerd, veel slijm bij de ontlasting, urinebrand en mogelijk ook een besmetting met parasieten. Marieke was al een tijd met haar aan het dokteren, o.a. bij een regulier en een holistisch dierenarts. Heel langzamerhand kwam er verbetering in, maar het bleef een moeizaam proces en de levensvreugde was er eigenlijk wel uit bij Pleunie. Hoe lang moet je dan nog blijven doorgaan, als een konijntje zo ziek is?!
Met behulp van speciale darmdruppels, een middel tegen de parasieten, een homeopathisch middel tegen het slijm bij haar ontlasting, een voeding die steeds rijker werd aan vers groen en kruiden ging ze stapje voor stapje vooruit.
En toen kreeg ze CBD-pellets er bij. En schreef Marieke dit in de mail: “Met Pleun gaat het naar omstandigheden heel goed. Ze doet veel bunnyflops en ligt vaak heel ontspannen, iets wat ze voorheen nooit deed.” 
Pleunie is nog steeds een megacolon konijntje, daar veranderen die CBD-pellets echt niets aan.
Maar haar kwaliteit van leven is enorm toegenomen en die CBD pellets vormden wel de kers op de taart wat dat betreft.

Wat is er dan nog tegen het gebruik van CBD-olie?

Daarvoor neem ik het verdrietige voorbeeld van konijntje Tim van 10 jaar oud, die wat moeizaam begon te lopen en af ging vallen.
De mensen die bij Tim horen namen aan, dat dit verschijnselen waren van een gevorderde leeftijd, misschien wat artrose of zo. Ze hadden wel eens gehoord, dat CBD-olie daar tegen zou helpen en gaven Tim een beetje olie op een lekkertje. Tim at het braaf op, maar helpen deed het niet. Na een heel flesje olie was er nog steeds geen verbetering opgetreden, maar Tim ging wel steeds wankeler lopen en raakte op een gegeven moment de kracht in zijn achterlijf helemaal kwijt. Waarna ze bij mij aan de bel trokken met de vraag, of het zou kunnen dat Tim helemaal high werd van die druppels?
Dat was uiteraard niet het geval want van CBD olie kan een dier niet high worden.
Helaas was op dit moment het ziektebeeld al veel duidelijker geworden: sterk vermagerd ondanks veel eten, veel drinken en een bijna verlamde achterhand. Bij de dierenarts waar ik ze naar verwees werd de diagnose E. Cuniculi gesteld en de daarvoor gebruikelijke behandeling ingesteld. Maar feitelijk liepen we op dat moment al ver achter de feiten aan en was er kostbare tijd verloren gegaan.

Ten slotte:

CBD-olie kan superwaardevol zijn, mits je weet waarvoor je het gebruikt en het verantwoord inzet, na een goede diagnose en als onderdeel van een totaalplan. Dan moet de CBD ook nog van een goede kwaliteit zijn en daar mankeert het best nog wel eens aan. Ook de draagolie is belangrijk: voor planteneters als konijnen moet die olie zuiver plantaardig zijn!

En voor katten liefhebbers onder ons: omdat katten andere receptoren hebben dan veel andere huisdieren werkt CBD-olie bij katten niet voor het remmen van ontstekingen of om pijngevoelens te verminderen. Wel kan het een rustgevende werking hebben en angsten verminderen.

Als je overweegt om CBD-olie te geven aan je konijn of een ander huisdier: voor persoonlijk afgestemde informatie en een merkadvies kun je altijd contact met me opnemen!

Het is weer voorjaar en dus tijd voor een vaccinatieronde. Ik heb al eerder over vaccinaties geschreven (zie het ebook: “Natuurgeneeskunde voor konijnen” het hoofdstuk “Laat jij je konijn vaccineren?”) maar ik heb het afgelopen jaar een paar ervaringen opgedaan die ik graag wilde delen.

Complicaties

In 2024 heb ik 6 gevallen gehad van konijntjes die 2 tot 8 weken na de vaccinatie (opnieuw) een aanval van Ecuniculi kregen en 3 konijntjes die een ernstige vorm van Snot ontwikkelden.
Deze aantallen zijn uiteraard veel te klein om er conclusies uit te trekken over het al dan niet veilig zijn van vaccinaties, maar het was voor mij wel aanleiding genoeg om door te vragen bij de eigenaren.
Van de konijntjes met EC betrof het in twee gevallen een terugval, bij de overige vier konijntjes was het de eerste keer dat EC optrad.
De drie konijntjes met Snot hadden alle drie nog niet eerder klachten gehad.
Alle konijnen hadden één gemeenschappelijk kenmerk: zij werden gevaccineerd omdat de mensen waar ze bij hoorden op vakantie gingen en de konijnen ofwel naar een vakantieopvang gingen (recente vaccinatie verplicht) ofwel bij kennissen werden ondergebracht waar al veel konijnen rondliepen en men ‘voor de zekerheid’ wilde laten vaccineren.
Uit wetenschappelijk oogpunt is het niet mogelijk om hier conclusies uit te trekken, maar ik ga hieronder voorzichtig een paar gedachten lanceren.

Wel vaccineren, maar met beleid

Vooraf wil ik hierbij stellen, dat ik absoluut geen pleidooi wil houden om konijnen maar niet te laten vaccineren. Ik denk, dat de ziektes waartegen gevaccineerd wordt zo ernstig zijn en zo besmettelijk, dat we blij mogen zijn met een goed vaccinatiebeleid. Zeker in die gevallen waar veel konijnen met elkaar samen leven of minstens met elkaar in contact staan is het risico op besmetting gewoon te groot.

Maar ik pleit er wel voor, dat we met elkaar gaan onderkennen dat een vaccinatie óók een aanslag betekent op de weerstand van een konijn en dat we door het nemen van een aantal, soms simpele soms wat meer complexe maatregelen, de risico’s op complicaties sterk kunnen verminderen.

Wie vaccineert?

Het is belangrijk om een vaccinatie te laten zetten door een konijnkundige, ervaren dierenarts en niet te denken “het is maar een spuitje, ik ga naar de dierenarts die het gunstigste tarief hanteert”.
Een konijnkundige dierenarts zal de algemene gezondheid van het konijn checken (en die ook goed kunnen interpreteren) en dan pas vaccineren. Als het de dierenarts te risicovol lijkt om te vaccineren (bijvoorbeeld door leeftijd en/of een wankele gezondheid) kan er ook overlegd worden over een alternatieve bescherming.

Wanneer wordt er gevaccineerd?

In het algemeen is het goed om een vaccinatie te geven als het konijn in een stabiele situatie is. Dus: niet vlak voor of na een verhuizing, vlak nadat een maatje is overleden, samenvallend met een medische ingreep of vlak voordat een konijn naar een vakantieopvang gaat.
Oftewel: probeer stress op stress op stress te vermijden!
Natuurlijk stuit dit soms op praktische bezwaren. Als een konijn in een opvang terecht komt is het vaak noodzakelijk om zo spoedig mogelijk te vaccineren en niet te wachten totdat het konijn een beetje bekomen is van de stress van het afscheid van zijn oude baasje. Maar dan wordt het dus extra belangrijk om aandacht te besteden aan de conditie en stressbestendigheid van het konijn.
En eigenlijk kunnen álle konijnen wel een steuntje in de rug gebruiken rondom een vaccinatieronde.

Hoe kun je het konijn zo goed mogelijk laten omgaan met mentale en fysieke stressfactoren?
Dat gaan we hieronder verder bekijken.

Mentale stressfactoren opvangen

Met kruiden

Een van de makkelijkste middelen daarbij is om gebruik te maken van harmoniserende kruiden en bloesems. Dat is dus iets anders, dan kalmerende kruiden. Harmoniserende kruiden helpen, om de emoties met elkaar in evenwicht te brengen en te houden, zodat een konijn een redelijke portie stress op een makkelijker manier kan verwerken. Bij konijnen kom je dan al gauw uit op kruiden, die helemaal passen in het konijnenstraatje en die makkelijk te verkrijgen zijn, zoals Weegbree en Kamille. Deze kruiden kunnen “als kruid” gegeven worden (vers of gedroogd), maar zijn extra werkzaam als ze als thee aangeboden worden.
Geef de konijnen de keus tussen gewoon drinkwater en kruidenthee. Als er tijd genoeg is kan deze thee een aantal dagen gegeven worden voordat de vaccinatie gezet wordt tot een aantal dagen er na.

Met Bachbloesems

Maak gebruik van Bachbloesems. In deze situatie is Bachs Rescue Remedy het meest voor de hand liggend. Begin daarmee een dag voor de vaccinatie tot een dag of drie er na.
Bereiding: vanuit het voorraadflesje 4 druppels op een flesje water van +/- 20 cc doen. Drie keer per dag 4 druppels over het eten of op iets lekkers druppelen.

Fysieke stressfactoren opvangen

Een vaccinatie doet ook wat met het lijf. Vergelijk het met een vaccinatie bij mensen, bijvoorbeeld ‘de griepprik’. Sommige mensen geven aan daar helemaal geen last van te hebben, anderen melden dat ze de dagen er na een beetje last hebben gehad van een stijve of pijnlijke arm, of zich gewoon een beetje grieperig voelden. Konijnen kunnen dat niet zo duidelijk aangeven, maar het lijkt niet onlogisch om te veronderstellen dat er ook bij konijnen individuele verschillen zijn en dat sommige konijnen zich niet oké voelen, de eerste dag(en) na een vaccinatie. Soms krijgen konijnen een bult op de plek van de vaccinatie, die meestal langzamerhand verdwijnt.

Homeopathische middelen

Daarom is het goed om een vaccinatie te begeleiden met een paar homeopathische middelen: Arnica en Ledum.

• Arnica Montana D6 is een veelzijdig in te zetten middel, maar in dit geval wordt het gebruikt om het lichaam weer in evenwicht te brengen en pijn aan de prikplek te voorkómen of te verminderen.
• Ledum Palustre D6 is een middel dat vaak gebruikt wordt bij insectenbeten, prikincidenten en dergelijke, vooral wanneer er kans is op (allergische) reacties.

Celzouten

Behalve deze homeopathische middelen kan er gebruik gemaakt worden van 2 Schlüssers celzouten, die een invloed hebben op het stressniveau en het herstellen van de energie.

• Celzout nr. 5, Kalium Phosphoricum egaliseert het energieniveau. Dus als er rondom de vaccinatie wat te veel stress is ontstaan en na de vaccinatie een gevoel van slapte of lamlendigheid helpt celzout nr. 5 om hier weer evenwicht in te brengen
• Celzout nr. 7, Magnesium Phosphoricum doet het hele lijf goed, helpt de spieren om zich te ontspannen, zorgt voor de darmen en vermindert stressreacties.

Meer gespecialiseerde ondersteuning

Bovenstaande middelen zullen zeker bij veel konijnen werken om zich onder alle omstandigheden wat lekkerder te voelen in de vaccinatieperiode en om een nare terugval te helpen voorkomen.
Als dit onvoldoende mocht blijken te zijn en een konijn kort na het vaccineren toch klachten ontwikkelt, neem dan vooral contact op met dezelfde dierenarts die de vaccinaties heeft uitgevoerd.
Voor nader advies of ondersteuning is er ook altijd plek bij Pennywise Animal Consulting, waar in plaats van het bovenstaande algemene advies een meer op het individuele konijn afgestemd advies kan worden gegeven.

Stress vóór de wachtkamer.

Eigenlijk moet je met het kiezen van een dierenarts net zo zorgvuldig omgaan als met het kiezen van een huisarts of de school voor je kinderen. Op het moment dat je konijn met een dikke, harde buik zit en niet wil eten moet je geen tijd hoeven verdoen met het op internet zoeken naar een dierenarts bij jou in de buurt! En dan moet je ook niet, omdat de nood zo hoog is, naar de eerste de beste moeten stappen waarvan achteraf blijkt dat hij/zij echt niet ‘konijnkundig’ was.
Dus zoek een dierenarts voordat de nood aan de man is, neem eventueel al contact op voor een (virtuele) kennismaking en oriënteer je op de gang van zaken bij een dierenartsbezoek.

Lang niet alle dierenartsen zijn konijnkundig. Dat ligt gedeeltelijk aan de opleiding tot dierenarts, waar konijnen en knaagdieren maar summier aan bod komen, maar ook aan het aantal konijnen in de praktijk. Want zelfs als je veel theoretische kennis hebt over konijnen moet je toch de gelegenheid krijgen om die kennis toe te passen. En als je in een jaar tijd zegge en schrijve drie konijnen op je spreekuur ziet, zoals ik van een bevriende dierenarts hoorde, krijg je daar niet veel kans voor….

Een konijnkundige dierenarts:

• heeft uitgebreide kennis van het konijn, zijn natuurlijke aanleg en gedrag, ziektes (inclusief de specifieke konijnenziektes) en afwijkingen
• weet letterlijk hoe een konijn gehanteerd moet worden (er zijn nogal wat konijnen die een gebroken rug hebben overgehouden aan een verkeerde wijze van omgaan met een spartelend konijn)
• heeft een grondige kennis van medicijnen die geschikt zijn voor konijnen
• heeft een grondige kennis van voeding en zaken die nodig zijn voor het konijnenwelzijn (een konijnenmaatje, bewegingsruimte, speelmogelijkheden etc.)

Als je je konijnen laat vaccineren door een konijnkundige dierenarts zal deze altijd het konijn onderzoeken en even een check-up doen vóór het zetten van de vaccinatie.

Als je je konijn laat opereren door een konijnkundige dierenarts zal die de juiste narcose op de meest veilige manier toedienen, vaak gebruik maken van de zuurstof- of warmtekooi en niet met onzinnige adviezen komen als “het konijn moet wel nuchter zijn voor de operatie.” Als een dierenarts die laatste zin gebruikt is dat zelfs een regelrecht bewijs voor het niet-konijnkundig zijn van die arts – laat je konijn in dat geval daar onder geen beding achter!

Op het internet circuleren meerdere lijsten met namen van konijnkundige dierenartsen in Nederland en België. Die lijsten zijn niet altijd up-to-date en ook niet altijd 100% betrouwbaar, maar ze zijn zeker een goede indicatie.

Stress in de wachtkamer

Vaak zit een wachtkamer redelijk vol met vier of vijf mensen die allemaal een dier bij zich hebben. Soms een hond (ook wel eens een heel grote, die makkelijk met zijn snoet bij het vervoersboxje van jouw konijn kan komen!) soms een kat en ook wel eens een konijn of cavia. Voor een prooidier als een konijn is het ontzettend beangstigend! Je ruikt een heleboel vreemde, meestal spannende geuren, hoort allerlei onbekende geluiden, soms komt zo’n dier, dat normaal gesproken jouw vijand kan zijn, griezelig dichtbij – en voor al die vreselijke gevaren kun je niet wegvluchten naar je normale veilige plek!
Het zou heerlijk zijn, als dierenartsen een speciaal konijnen- en knaagdierenspreekuur zouden hebben, maar dat zal er voorlopig wel niet inzitten.
Dus zul je als konijnenmens actie moeten ondernemen om je konijn zich zo veilig mogelijk te laten voelen.

Veilig!

Neem je je konijn altijd mee in een vervoersbox? Probeer die dan te transformeren tot veilig plekje. Laat de box, ook als je konijn niet naar de dierenarts hoeft, regelmatig in de konijnenruimte staan, zodat je konijnen daar uit eigen beweging in en uit kunnen springen, zodat het daardoor een vertrouwd plekje wordt.
Doe bodembedekking in de box die je konijn gewend is, inclusief wat van de bedekking die hij nu gebruikt, dus met een paar van zijn eigen keuteltjes en/of die van zijn partner.
Neem, voor op de onderzoektafel, een handdoek mee – dit wordt door veel dierenartsen als prettig ervaren maar is ook voor het konijn vertrouwd.

Veel mensen nemen de partner van het konijn mee naar de dierenarts. De ervaringen hiermee zijn verdeeld, maar het is zeker de moeite van het overwegen waard.

Het scheelt vaak een stuk als je je konijn rondom het dierenartsbezoek een kalmerend middeltje kunt geven. Denk daarbij bijvoorbeeld aan Rescue Remedy of rustgevende kruiden zoals Citroenmelisse, Hop of Kamille. Deze middelen kunnen al een dag vóór het dierenartsbezoek gegeven worden en maken niet suf of slaperig.

Zit je eenmaal in de wachtkamer en heeft je konijn last van rondrennende peutertjes die juist jouw konijn heel snoezig vinden en hun kleine prikvingertjes door de tralies van de vervoersbox steken? Is er een hondenbezitter die het wel leuk vindt dat zijn Deense Dog aan jouw hokje komt snuffelen? Kom dan op voor je konijn en leg vriendelijk uit dat jouw konijn dit allemaal niet zo leuk vindt en vraag ze om hiermee te stoppen.
Overigens zijn een heleboel honden en katten, zo groot en vervaarlijk als ze soms kunnen zijn, vaak ook best bang in de wachtkamer van de dierenarts en daardoor zo mak als een lammetje…..

Wat ook helpt tegen dierenarts-stress is een goed gesprek met je konijn. Voor mensen die hebben geleerd om telepathisch met dieren te communiceren klinkt dit heel vertrouwd. Maar ook als je dat niet hebt geleerd kun je heel veel aan je konijn duidelijk maken.

Vertel dan in je gewone mensenwoorden aan je konijn wat er gaat gebeuren. Probeer terwijl je praat de beelden in je hoofd te zien. Dus als het de bedoeling is dat je konijn achter op de fiets in zijn hokje meegaat, maak dan in je hoofd een beeld van konijn-in-hokje-op-bagagedrager en jij aan het trappen, de wind om je oren en de regendruppels op jouw jas en zijn hokje, de aankomst bij de dierenarts, de deur die je opendoet, de wachtkamer met de stoelen en de folders in het rek, de dierenarts met zijn of haar witte jas, de onderzoektafel waar je konijn dan even op moet staan, enzovoort. Praten en het zo duidelijk mogelijk voor je zien!
Denk niet dat je konijn stilletjes naar je gaat zitten luisteren terwijl je dat vertelt. Hij loopt misschien weg, gaat in z’n poepbak zitten keutelen of hooi knagen.
En toch, ondanks die schijnbare desinteresse, dringt er wel degelijk iets door van jouw emoties en jouw bedoelingen.
Mijn persoonlijke ervaring en de ervaringen van veel konijnenmensen om me heen is, dat konijnen minder gestrest zijn en hun normale leven ook weer makkelijk oppikken als ze op deze manier zijn voorbereid.
Deze tip geldt ook en misschien wel vooral als er sprake is van een ziek konijn met veel pijn en narigheid. Op deze manier voorbereiden kost hem geen enkele inspanning maar creëert wel saamhorigheid en zekerheid tussen jou en hem en dat is voor een konijn dat pijn heeft en daardoor in de war is juist extra belangrijk.

Een dierenartsbezoek is en blijft voor de meeste konijnen best spannend – net zoals een ziekenhuis- of tandartsbezoek voor de meeste mensen.
Maar als mens en dier zo goed zijn voorbereid valt het meestal best mee!

( Dit is een bewerking van een blog dat ik in oktober 2020 schreef voor De Groene Os.)